Abstemius 129 De viro qvi vxori se ovvm peperisse dixerat VIr quidam experiri uolens, an uxor commissa tegeret. « Vxor inquit magnum portentum, et silentio dignum mihi hac nocte contigit, (cum illa enim cubans hoc dicebat) quod enarrarem, si a te non efferri arbitrarer. […] Potius mortem mihi paterer inferri, quam aliquid contra tuam uoluntatem efferrem », idque iureiurando cœpit affirmare. […] Tute enim nosti quanto dedecori mihi esset, si ex uiro gallina factus dicerer. » Mulieri tarde admodum nox discedere uisa est.

Deinde quom inter loquendum diceret, præ suo in Vrsam amore, se propriis armis exuisse. « Quid inquit uxor istud luscæ mihi nunc prodest ? Antequam oculum mihi erueres istud faciendum fuit. » Fabula indicat post illatas iniurias seram esse pœnitentiam, quom facta infecta fieri non possint.

Addidit quoque mihi animum Guidus baldus clarissimus dux, et princeps meus omni laude maior, qui opusculum meum de non nullis locis obscuris superiori anno ei dedicatum uultu ita placido et serena fronte suscepit, ut sperare merito possem, hoc tibi qualecunque fore non ingratum. […] Sedulo dedimus operam ut seria potius quam iocos saperent, unde ridiculas multas, quæ inter componendum sese mihi offerebant consulto præterii, quia nimis lasciuæ et tanti principis grauitate mihi uidebantur indignæ. […] COgitanti mihi uaria scriptorum genera, qui ut humanæ uitæ prodessent, cogitationes suas litterarum mandauere memoriæ, qui Apologos scripsere, non postremo loco digni esse uidentur. […] At illa abnuit dicens, ‘‘Hæ meo sanguine iam plenæ paruam mihi possunt inferre molestiam. Si autem has abegeris, aliæ familiae superuenient, quæ quicquid mihi superest sanguinis exhaurient.’’

Respondit Apes. « Quo beneficentior sum, eo maiori odio prosequor mihi inferentes iniuriam. » Fabula indicat, quo magis homines benefici sunt eo minus iniurias tolerare.

Rogatus cur non amplius fleret « Farina inquit et glandes os mihi occluserunt. » Fabula indicat amplas hæreditates hæredum dolori facile finem imponere.

Iuueni enim mihi uxor deerat ; nunc autem senex desum uxori. » Hæc fabula innuit omnia suo tempore peragenda.

Abstemius 137 De viro lapidato qvi resvrrexit VIr quidam lapidibus occisus a populo, resurrexit qui interrogatus a quodam quid sibi in ea lapidatione molestius fuisset, « Nihil inquit lapide quem quidam iecit, quem mihi amicum esse credebam, quamuis non fuerim illo percussus. » Fabula indicat mala quæ ab amicis inferuntur grauiora uideri, quam quæ nobis inferunt inimici.

Nam usum Veneris admodum mihi obesse sentio, et uirga amplius non arrigitur. » Fabula indicat multos non amore uirtutis et Dei, sed timore pœnæ et impotentia consuetis uitiis solere desistere.

Interrogata a Ioue, quare tale ab eo munus exposceret, quod illi graue et molestum futurum erat. « Malo inquit tam graue onus perpetuo ferre quam quum mihi libuerit malum uicinum non posse mutare. » Fabula indicat malorum uicinitatem omni incommodo fugiendam.

Quum autem accipiter eam interrogaret quid gratiæ sibi referre posset. « Aures inquit tuas mellifluis cantibus demulcebo. » « At ego inquit Accipiter malo mihi uentrem demulceas.

A mortua nullum mihi detrimentum inferri posse certo scio, a uiua uero subdubito. » Fabula indicat perfidis et fallacibus uiris nullam adhibendam fidem.

Hunc arguta nouo gaudentem uulpis amictu corripit et uanas approbat esse notas : Vade, ait, et pictae nimium confide iuuentae, dum mihi consilium pulchrius esse queat miremurque magis quos munera mentis adornant quam qui corporeis enituere bonis.

Qui quum a patre increparetur, ut amens, et insanus, qui in matris funere cantaret, quum una secum mœstus esse, et flere deberet, inquit « Pater mi si sacerdotes ut canerent conduxisti, cur mihi irasceris gratis concinenti ? 

Tunc pastor iratus filium eius trahebat ad mortem. « Ecquid inquit Ouis peius mihi facere potes ? 

Gallus utrunque pollicitus dominum propere adiens narrat Vulpem casse detineri, quem claua armatum ad se perdendam uenientem Vulpes conspicata. « Infelix inquit et stulta ego quæ credidi Gallum mihi fidum fore cuius tot uxores occideram. » Fabula indicat iis, quos insigniter læsimus nunquam fidendum.

Quod seruus nequam animaduertens « Male inquit mihi consului, quom innocentem conseruum meum peremi, qui me tanto labore leuabat.

» « Nulla respondit canis ratione hoc facio, sed quia ita mihi insitum est a natura. » Fabula exprimit naturam auarorum, qui multis rebus abundant, quibus neque ipsi fruuntur neque alios frui patiuntur.

Tunc secum malus « Quanto inquit melius mihi fuisset minores fætus edidisse. » Fabula indicat nos debere modicis rebus esse contentos, quum amplæ opes, et nimiæ diuitiæ sine ingenti periculo nequeant possideri.

Tunc Aquila « Ite ait uenatum ; et uter uestrum digniorem mihi attulerit prædam, eum præstantiorem iudicabo. » Quum autem Miluus exiguum murem Accipiter uero columbam apportasset inquit Aquila « Quanto columba maior est mure, tanto accipitrem Miluo præstantiorem esse pronuncio. » Fabula indicat ex operum, non corporum magnitudine homines metiendos.

Reuersus igitur ad Leonem « Non placet inquit mihi, quod in præsentia edamus oues.

Expecta paululum dum pulli mihi nascantur, quos ut tenellos absque dentium dolore esse poteris. » Tunc Vulpes « Non essem inquit inter Vulpes numeranda, si nunc esuriens spe pullorum, qui nondum nati sunt paratum omitterem cibum.

Nam mihi deductum surgens in nubila corpus uerticis erectas tollit in astra comas, puppibus et patulis media cum sede locamur, in me suspensos explicat aura sinus.

Magirus cocus dixit « Veni huc euersor domi, soli uertiator, fugitiue porcelle, et hodie tibi dirimo uitam. » Corococta porcellus dixit. « Si qua feci, si qua peccaui, si qua uasella pedibus meis confregi, rogo domine coce uitam peto, et concede roganti. » Magirus cocus dixit. « Transi puer, affer mihi de coquina cultrum, ut hunc porcellum faciam cruentum. » Porcellus comprehenditur a famulis, ductus sub die XVI kalendas lucerninas, ubi abundant cymæ, Clybanato et Piperato consulibus. […] Et uolo mihi fieri monumentum ex litteris aureis scriptum, M.

Mortem igitur sibi imminere sentiens. « Quanto melius inquit mihi fuisset colapho a cynico repercuti quam numo etiam aureo donari. » Fabula indicat delinquentibus impunitatem peccandi potius quam pœnam interdum nocuisse.

Nam me siue tibi, seu te mihi conferat unda, Semper ero ambobus subdita sola malis.

Nulla mihi superest pecunia, qua alios ualeam comparare.

Quod nisi securo ualeas te reddere campo, hei mihi !

Non mihi sed boui hunc exhibent honorem. » Fabula indicat pauperem cunctis odiosum esse diuitibus uero ab omnibus honorem exhiberi.

Nam quae praeda, rogas, quae spes contingere posset, iurgia nutricis cum mihi uerba darent ?

Et simul abstracto denudans corpora tergo, increpat his miserum uocibus ille pecus : Forsitan ignotos imitato murmure fallas, at mihi, qui quondam, semper asellus eris.

Aduenienti enim mihi felix eius anima ad Elisias sedes proficiscens apparuit dicens eius discessum non lugendum quom ad amena uireta Fortunatorum nemorum, sedesque beatas proficisceretur. » Hæc leo audiens lætatus est, ceruoque ueniam dedit.

Tunc qui cæteros et ætate, et rerum usu anteibat, « Reperi inquit uiam, quæ nos a tantis periculis incolumes conseruabit, si mihi parere uolueritis.

Quom autem nullum sibi redderetur responsum conuersus ad inuitantes. « Nolo inquit illuc accedere, ubi qui mihi suppetias daturus est, auxilium implorantem non audiat. » Cæteri, qui illuc accesserunt, a proprio oppidi domino obsessi, expugnato oppido capti et iugulati sunt.

Non pudet, heus, inquit, longaeuo uincula collo ferre nec expositis otia nosse iugis, cum mihi subiectas pateat discursus in herbas, et nemorum liceat rursus opaca sequi ?

Estote mihi testes, me ei non suasisse ut soleata illuc ascenderet. » Mox anus cecidit et, quum interrogaretur, cur soleata arborem ascendisset, « Dæmon inquit me impulit. » Tunc dæmon adductis testibus probauit id ab anu absque suo factum esse consilio.