Tum Vitulus « Fugiamus hinc o Sodalis inquit ne hostes nos captiuos abducant. » Cui asinus « Fuge tu inquit quem hostes occidere et esse consueuerunt.
Abstemius 9 De vvlpe et mvlieribvs gallinam edentibvs VVlpes iuxta uillam quandam transiens conspexit cateruam mulierum plurimas gallinas opipare assatas alto silentio comedentem, ad quas conuersa. « Qui clamores inquit et canum latratus contra me essent, si ego facerem, quod uos facitis ? » Cui respondens quædam anus « Pessima animalium inquit, nos quæ nostra sunt, comedimus, tu uero aliena furaris. » Hæc fabula nos admonet, ne putemus nobis in aliena licere, quod propriis dominis licet.
Quum autem accipiter eam interrogaret quid gratiæ sibi referre posset. « Aures inquit tuas mellifluis cantibus demulcebo. » « At ego inquit Accipiter malo mihi uentrem demulceas.
Qui quum a patre increparetur, ut amens, et insanus, qui in matris funere cantaret, quum una secum mœstus esse, et flere deberet, inquit « Pater mi si sacerdotes ut canerent conduxisti, cur mihi irasceris gratis concinenti ? » Cui pater. « Non tuum inquit et sacerdotum est idem officium. » Fabula indicat non omnia omnibus esse decora.
Tunc pastor iratus filium eius trahebat ad mortem. « Ecquid inquit Ouis peius mihi facere potes ? » « Vt te inquit pastor occidam et lupis canibusque proiiciam deuorandam. » Siluit ouis maiora adhuc mala formidans.
Et quum certatim quæque suos offerret, Bubo « Regina inquit nostra, meos accipe, qui cæteros pulchritudine superant. » « Qua forma inquit Aquila sunt filii tui ?
Et prior : Heus, inquit, praeruptis ardua saxis linque, nec hirsutis pascua quaere iugis ; sed cytisi croceum per prata uirentia florem et glaucas salices et thyma grata pete. Illa gemens, desiste, precor, fallaciter, inquit, securam placidis insimulare dolis.
Abstemius 142 De lvpo oves invadere volente sed impedito LVpus et leo contracta inter se amicicia uictum quæritabant, quum Lupus audito ouium balatu « Confide inquit amice. […] Reuersus igitur ad Leonem « Non placet inquit mihi, quod in præsentia edamus oues.
Cui canis. « Nescis inquit insane nescis, quae ex uerberibus illis sim consecutuse. […] Le texte de 1495, qui semble corrompu et difficilement compréhensible en l’état, indique : « Nescis inquit insane nescias, quot non ex uerberibus illis sim consecutus. »
Quod quom omnes qui aderant admirarentur, dicerentque eum dignum iterum cædi, « Nescitis nunc inquit, quid egerim. […] Mortem igitur sibi imminere sentiens. « Quanto melius inquit mihi fuisset colapho a cynico repercuti quam numo etiam aureo donari. » Fabula indicat delinquentibus impunitatem peccandi potius quam pœnam interdum nocuisse.
Cui Canis. « Quid me inquit perdere cupis qui sum unus ex domesticis tuis ? Interfice potius Lupum qui continue tuo insidiatur ouili. » « Immo inquit pastor te quam Lupum morte dignum magis puto.
Abstemius 113 De pecvnia potivs ad malos qvam ad bonos accedente PEcunia interrogata a uirtute cur potius ad malos quam ad bonos accederet, « Quia boni inquit mentiri peierare usuram facere, et alios spoliare te magistra non didicerunt. Hæ enim res ad sese me trahere solent. » Tunc uirtus « Malo inquit discipuli mei in paupertate degant quam sese his uitiis contaminent.
Dum ita contenderent, accidit, ut simius illac transiret, qui iudex et arbiter electus, « Non possum inquit inter uos tantas componere lites, nisi uidero prius quo pacto serpens sub saxo stabat. » Quom ergo uir serpenti saxum imposuisset inquit Simius « Ingratum animal sub saxo relinquendum censeo. » Fabula indicat ingratos homines nullo dignos esse beneficio.
Exacto autem anno, quom dies certaminis illuxisset, mulier uerberum memor « Hæc est inquit illa dies qua me superiori anno ob illas maledictas merulas tam male tractasti. » « Adhuc inquit uir negare audes illos fuisse turdos ?
Suspicatus igitur id, quod erat a compatre sublatum, eum conueniens « Volo inquit compater mi mille aureos, ubi thesaurum abdidi, adhuc infodere. » Compater cupiens plura lucrari retulit, reposuitque thesaurum. Quem quom uerus dominus paulo post accedens reperisset, secum domum tulit, conueniensque compatrem inquit « Fidifrage ne sumas inanem laborem, ut ad thesaurum accedas.
Cui mors « Cur non inquit hactenus præparasti, toties a me admonitus ? » Et quom ille eam nunquam a se uisam amplius diceret, « Quum inquit non equales tuos modo, quorum nulli fere iam restant, uerum etiam iuuenes, pueros, infantes quotidie rapiebam, non te admonebam mortalitatis tuæ ?
» « Ego inquit mi domine rex non terciam modo partem, sed totum ceruum tuum esse non inficior. » « Ecquis inquit leo te ita sapienter docuit respondere ?
Tunc qui cæteros et ætate, et rerum usu anteibat, « Reperi inquit uiam, quæ nos a tantis periculis incolumes conseruabit, si mihi parere uolueritis. […] Surgens autem quidam senior imperato silentio. « Ego quoque inquit istam sententiam approbo.
Abstemius 196 De milite timente inclvdi in oppido obsidendo ob avxilia a longe ventvra MIles quidam prudens inuitatus a commilitonibus suis ut cuidam Italiæ oppido, quod ad regem Gallorum defecerat una cum eis uellet esse præsidio, « Si proprius inquit loci dominus oppidum obsidebit, quis nobis suppeditabit auxilium ? […] Quom autem nullum sibi redderetur responsum conuersus ad inuitantes. « Nolo inquit illuc accedere, ubi qui mihi suppetias daturus est, auxilium implorantem non audiat. » Cæteri, qui illuc accesserunt, a proprio oppidi domino obsessi, expugnato oppido capti et iugulati sunt.
Sed quum in cassum uerba funderet, iuuene eius ætatem ac uerba contemnente, « Non in uerbis tantum inquit uerum etiam in herbis audio esse uirtutem. » Herbas igitur uellere, et in illum iacere cœpit. […] « Quando inquit uerborum et herbarum uires aduersus raptorem mearum rerum nullæ sunt, lapidibus agam, in quibus quoque dicunt esse uirtutem », lapidesque, quibus gremium impleuerat, in Iuuenem iaciens, illum descendere et abire cœgit.
Tum præceptor « Aperi os inquit. […] » At puer uersutus « Non est inquit arduum dicere.a. sed si.a. dicerem, uellet ut.b. discerem et.c.
Paucis post diebus uiduam conueniens « Reperi inquit tibi uirum ex animi tui sententia. Est enim uir prudens, et ad res gerendas natus et genitalibus caret, quæ tibi cordi non sunt. » Cui uidua « Abi hinc inquit in malam rem cum isto marito tuo tam illepido.
Abstemius 129 De viro qvi vxori se ovvm peperisse dixerat VIr quidam experiri uolens, an uxor commissa tegeret. « Vxor inquit magnum portentum, et silentio dignum mihi hac nocte contigit, (cum illa enim cubans hoc dicebat) quod enarrarem, si a te non efferri arbitrarer. […] Tunc Maritus quasi uerbis illius fidem haberet, « Peperi inquit hoc ouum (dormitum enim proficiscens ouum secum attulerat).
Quo impetrato « Ceres inquit et Irundo et Anguilla simul iter facientes ad quendam fluuium peruenerunt. […] Non parcit populis regnum breue ut inquit Statius. […] Cui homo, ‘‘Si frenum inquit acceperis, et me armatum dorsum tuum ascendere permiseris.’’ […] Ita inquit Stesichorus uiri Himerenses uobis eueniet, si Phalaridem ducem efficietis. […] Eodem inquit modo Senatus et populus, quasi uenter et membra, alterum alterius auxilio indigent, et ut discordia intereunt, ita concordia ualent. » Qua fabula populus reuocatus cum senatu in gratiam rediit.
Cui serpens « Quia rarus inquit me lædit impune. » Fabula indicat minus lædi solere qui sese ulciscuntur.
Interrogatus ab alio cane cur hoc faceret. « Quia inquit quondam feruenti aqua excoctus sum. » Fabula indicat grauia mala expertis leuissima quæque timori esse.
Abstemius 43 De cardvele et pvero CArduelis auis interrogata a puero, a quo in deliciis habita et suauibus et largis cibis nutrita fuerat, cur cauea egressa regredi nollet. « Vt meo inquit arbitratu, non me tuo pascere possim. » Hæc fabula indicat uitæ libertatem cunctis deliciis anteponendam.
Cui currus. « Ægroti inquit semper morosi et queruli esse consueuerunt. » Hæc indicat fabula (mala solere homines ad querimoniam semper impellere.)
Abstemius 158 De porco post mortem gratiam domino referente POrcus criminatus ab ouibus, quod domino a quo tanta pascebatur diligentia, nullam referret gratiam quom ipsæ lac lanam agnosque illi præberent « Mortuus inquit referam.
Abstemius 18 De asino, simia et talpa COnquerenti Asino, quod cornibus careret, Simiæ uero, quod cauda deesset, « Tacete inquit Talpa quum me oculis captam esse uideatis. » Hæc fabula ad eos pertinet, qui non sunt sua sorte contenti.
Cui pater « Fili inquit huic innatum est omnibus eandem esse. » Fabula indicat Virum natura malignum ne a domesticorum quidem iniuriis abstinere.
Quibus ille « Quia inquit exprimendi humanas uoces artem edoctus sum. » Fabula nos admomet ut bonas et liberales ediscamus artes, si uolumus ubique clari honorabilesque haberi.
Rogatus cur non amplius fleret « Farina inquit et glandes os mihi occluserunt. » Fabula indicat amplas hæreditates hæredum dolori facile finem imponere.
Interrogante autem eam uicina cur ita inconsolabiliter fleret « Non discessum eius inquit, sed pallium, quod ei reliqui, fleo. » Fabula indicat non amatores, sed eorum bona a meretricibus amari.
Tunc Vulpes. « At ego inquit ingenium sum sortita præstantius, quo sæpius quam tu pernicitate tua canes eludo. » Hæc indicat fabula (corporis uelocitatem et uires ab ingenio longe superari.)
Tum Rusticus « Quam digna inquit patior, qui paruæ commoditatis causa emolumenta quam maxima perdidi. » Fabula indicat parva incommoda maiori utilitate pensanda.
Cui ille. « Ecquid inquit est tibi opus emere ?
Cui mater « Stultus es fili inquit, si credis cum ea posse conuiuere, quum uterque uestrum diuersa soleat appetere loca.
Sed quom aduentante hyeme Cucurbita exaruisset, « Minime inquit Olea cito crescentibus est inuidendum, quibus tam citus est paratus interitus. » Fabula indicat nimium festinata non esse diuturna.
Paulopost ad se reuersus. « Non istinc me lædi inquit credebam. » Fabula indicat uirum prudentem omnia explorare debere, unde ab aduersario possit offendi.
Abstemius 137 De viro lapidato qvi resvrrexit VIr quidam lapidibus occisus a populo, resurrexit qui interrogatus a quodam quid sibi in ea lapidatione molestius fuisset, « Nihil inquit lapide quem quidam iecit, quem mihi amicum esse credebam, quamuis non fuerim illo percussus. » Fabula indicat mala quæ ab amicis inferuntur grauiora uideri, quam quæ nobis inferunt inimici.
Semel enim in herum conuersus. « Vtinam inquit rex stultorum essem.
Hic paulo post uisa Vulpis pelle uehementer territus fugiebat qui cum a cæteris irrideretur auibus, quod inani timore concuteretur. « Si inter Vulpis ungues, ut ego inquit, fuissetis, pedum uestigia, nedum pellem illius timeretis. » Fabula indicat e magnis periculis elapsos quæque minima formidare solere.
Reprehensus ab alio lupo, « Quid uis inquit faciam ?
Tum ille « Falleris inquit o delector.
Quod nonnullæ aliæ aues, quæ prope aderant, intuitæ, picam irridebant quod pro accipitre Cuculum fugeret quibus illa « Malo inquit a uobis irrideri quam ab amicis fleri. » Fabula indicat melius esse inimicis ridendi, quam amicis flendi præbere materiam.
Cui cygnus « Quia inquit neque cibi quærendi cura amplius cruciabor, neque aucupum laqueos extimescam. » Fabula nos admonet, ne mortem formidemus, qua omnes uitæ præsentis miseriæ præciduntur.
Tunc passer « Nolite inquit expauescere.
Abstemius 48 De porco et eqvo POrcus conspiciens equum bellatorem, qui cataphractus ad pugnam prodibat, « Stulte inquit quo properas ?
Quæ quum causam rogaretur, cur non plures reges duceret eligendos, « Quia difficilius inquit plures quam unus saccus impletur. » Hæc fabula docet longe melius esse ab uno quam a multis principibus gubernari.
Cui ille « Solus inquit tantum esse cœpi, postquam te huc contulisti. » Hæc indicat fabula (eruditos uiros, qui doctissimorum uirorum turba continue stipantur, tunc solos esse, quom inter illitteratos homines fuerint.)
Cui illa « Facerem inquit, nisi instabilitati tuæ diffiderem.
Cui senex, « Nec tu inquit ex iis, quas nunc inserere paras, fructus fortasse decerpes. » Nec mora.
Quorum unus « Fugiamus hinc fratres inquit ne pereamus. » Tunc omnes pariter e sartagine exilientes in ardentes prunas deciderunt.
Cui senex « Obtemperabo inquit pater sancte sanctissimis optimisque admonitionibus tuis.
Interrogatus autem ab amicis quid sibi uellet facula illa, quam noua nupta accensam e paterna domo effert, rursusque mariti domum ingressura accendit, et intro fert. « Significat inquit me hodie ignem e soceri mei ædibus ablatum in domum meam inferre. » Fabula significat sæpenumero mulieres ignem quendam esse, qui mariti bona comburit.
Abstemius 159 De mervla milvvm extimescente MErula suspiciens Miluum magno ambitu æra circinantem, ingentesque eiulatus edentem, uehementer exterrita est, cui Turdus « Ne trepida soror inquit.
Interrogata a pastore cur ita faceret « Molestius inquit mihi est a cane, qui mihi custos et amicus esse debet lædi, quam a lupo quem natura perpetuum mihi genuit inimicum. » Fabula indicat grauiores nobis domesticorum quam externorum esse iniurias.
Et quum magistratus admirantes eum interrogarent, cur se ita honore dignum duceret, inquit « Quia maiores quam Scurra crepitus uentris emitto, eosque absque fetore. » Hæc fabula eos arguit, qui in rebus leuissimis suas pecunias profundunt.
Cui filius « Frustra inquit pater me ad hæc facienda hortaris.
Abstemius 115 De vvlpe in pvtevm delapsa qvæ lvpvm rogabat vt inde eam svbdvceret VVlpes in puteum delapsa et iam iam submergenda rogabat Lupum in putei margine existentem ut demisso fune illinc eam educeret, cui Lupus « Quomodo inquit istuc decidisti ?
Cui illa « Ne occidas inquit mi here me famulam tuam, tam pulchra pelle contectam, et hortulos tuos gratis fodientem. » « Non me respondit olitor his blandulis delinies uerbis quom me inuito hortulos meos ut dicis fodiens herbas omnes, ut te ipsam pascaris radicitus eruas et me ad inopiam redigas. » Fabula indicat in cunctis rebus uoluntatem hominum esse spectandam.
Tunc secum pauo « Me miserum et stultum inquit qui tam pretiosas res raptori ostendi quas occultare debebam. » Fabula indicat pretiosarum rerum ostentatione multos ad rapinas concitari.
Vir sagax, et mulieris fraudum non ignarus « Bestia inquit mortua pelle nudanda est », arreptoque cultro a pedibus pellem diripere cœpit.
Tunc uulpes pecudum ridens astuta quietem uerborum uacuam prodidit esse fidem : Haec dabit aegrotis, inquit, medicamina membris pallida caeruleus cui notat ora color ?
Tunc secum « Quam tutius inquit clamosis aquis quam quietis et silentibus uitam nostram credere possumus. » Hac admonemur fabula, ut minus uerbosos et minaces quam quietos extimescamus.
Abstemius 19 De navtis sanctorvm avxilivm implorantibvs NAuta quidam in mari subita et atra tempestate depræhensus, cæteris eius sociis diuersorum diuorum auxilium implorantibus « Nescitis inquit, quid petatis.
Tunc imperator exercitus, qui forte ibi aderat, ad suos conuersus milites. « Commilitones inquit hoc spectaculum nos admonet, ne fugiamus, quom præsentiora fugientibus quam repugnantibus uideamus imminere pericula. »
» Cui ille, « Est hæc inquit hominum natura ut semper in nouos hospites benigniores sint. » Hæc fabula indicat hominum amentiam, qui noua etiam si deteriora sint, solent ueteribus anteponere.
Cui miles « Faciam inquit quod mones pater.
Cui iuglans « Esne inquit prouerbii immemor ita dicentis, Nux asinus mulier simili sunt lege ligati.
Interrogata a Ioue, quare tale ab eo munus exposceret, quod illi graue et molestum futurum erat. « Malo inquit tam graue onus perpetuo ferre quam quum mihi libuerit malum uicinum non posse mutare. » Fabula indicat malorum uicinitatem omni incommodo fugiendam.
Abstemius 100 De avaro saccvlvm nvmorvm alloquente VIr quidam auarus, qui ingentem aureorum aceruum male partum relicturus moriebatur, interrogabat sacculum Numorum, quem morienti sibi iusserat afferri, quibus uoluptatem esset allaturus, cui sacculus « Hæredibus inquit tuis qui numos a te tanto sudore quæsitos in scortis et conuiuiis profundent, et dæmonibus, qui animam tuam æternis suppliciis mancipabunt. » Hæc indicat fabula (stultum esse in iis laborare, quæ aliis gaudium, nobis autem sint allatura tormentum.)
Deinde quom inter loquendum diceret, præ suo in Vrsam amore, se propriis armis exuisse. « Quid inquit uxor istud luscæ mihi nunc prodest ?
Abstemius 165 De hydro ranam devorare volente HYdrus in quadam palude Ranam persequebatur, quem quom illa euadere non posset, conuersa dicebat. « Ne me deuora hydre, quæ nulli umquam nocui. » Cui hydrus, « Clamor tuus inquit, minæque, quibus die noctuque obstrepis, te maleficum animal esse testantur.
Vulpes illac iter habens quom hoc esset intuita, « Non uiribus inquit mi rex istinc euades, sed ingenio.
Cui rusticus « Ignoscerem inquit tibi perlibenter et te incolumem dimitterem, nisi te subdolum et fidifragum animal esse cognoscerem.
Cui natus : Faciam, si me praecesseris, inquit, rectaque monstrantem certior ipse sequar.
Quas quum gustare cœpisset, « Quam stultus inquit hactenus fui, qui in toto terrarum orbe nihil melius cistula mea esse credebam.
Cui Siler ridens inquit. « Cur me deseris uicina ?
Cui Istrix [sic] « Aduersus lupum inquit semper præliandi tempus esse credendum est. » Hæc fabula innuit uirum sapientem oportere aduersus inimicorum et hostium fraudes semper esse munitum.
Tunc quædam Apis « At ego inquit artem meam malo liberi mei discant, quæ eos a famis et frigoris periculo eximere poterit. » Fabula nos admonet, ut liberos nostros iis artibus erudiamus, quæ eos ab inopia ualeant uendicare.
Tunc Antistes « Constitueram inquit te omnino perdere.
Miserunt ergo morionem quendam ad aliud templum propinquum, ut inde turibulum afferret, qui profectus, quum quid esset turibulum nesciret, crucifixum ligneum quem ibi forte offendit, humeris tollens attulit sacerdotibus, qui ridentes, quum non crucifixum, sed turibulum uelle dicerent. « At ego inquit fatuus nihil ibi hoc magis tribulatum inueni. » Fabula indicat res peragendas fatuis non committendas.
Gallus utrunque pollicitus dominum propere adiens narrat Vulpem casse detineri, quem claua armatum ad se perdendam uenientem Vulpes conspicata. « Infelix inquit et stulta ego quæ credidi Gallum mihi fidum fore cuius tot uxores occideram. » Fabula indicat iis, quos insigniter læsimus nunquam fidendum.
Dum sic ergo lasciua gestiret subsidens terra eam traxit in præceps, quam delabentem Lupus conspicatus « Maximum inquit nunc mortis meæ solatium ad manes feram uidens Vulpem, quæ me irridebat, mecum pereuntem. » Fabula indicat illorum calamitatibus nunquam insultandum, quom in easdem nos quoque incidere possimus.
Abstemius 143 De vvltvre a canibvs capto ob prædam non dimissam VVltures duo cadauer depascentes duo ingentia carnis frusta absciderant quæ unguibus per æra ferre decreuerant quom subito canibus aduentantibus alter eorum dimissa sua parte cadaueris eiulans statim e canum conspectu procul abiit, alter prædæ intentus dum partem suam dimittere cunctatur, a canibus captus est, qui dum se iam iam moriturum uideret « Heu inquit me miserum et infelicem qui paruæ uoluptatis causa tot uitæ uoluptates amittam. » Fabula indicat nimiam acquirendi cupiditatem sæpenumero auaris attulisse perniciem.
Quod illa animaduertens, « Digna inquit patior.
Quod seruus nequam animaduertens « Male inquit mihi consului, quom innocentem conseruum meum peremi, qui me tanto labore leuabat.
Cui capra. « Quid inquit me esse prohibes, quæ tibi nulli sunt usui ?
Tunc secum malus « Quanto inquit melius mihi fuisset minores fætus edidisse. » Fabula indicat nos debere modicis rebus esse contentos, quum amplæ opes, et nimiæ diuitiæ sine ingenti periculo nequeant possideri.
Tunc Aquila « Ite ait uenatum ; et uter uestrum digniorem mihi attulerit prædam, eum præstantiorem iudicabo. » Quum autem Miluus exiguum murem Accipiter uero columbam apportasset inquit Aquila « Quanto columba maior est mure, tanto accipitrem Miluo præstantiorem esse pronuncio. » Fabula indicat ex operum, non corporum magnitudine homines metiendos.
Interrogatus tam diuersorum affectuum causas « Risus inquit filii ex obitu parentum significat illos diuites esse defunctos, quorum admodum rari nostras effugiunt manus.
Viue minor merito, cui sors non sufficit, inquit, et tua perpetuum, liuide, damna geme.
Cui ille ut erat ad iocos promptus. « Miseresco inquit tibi cæterisque, qui ad huiusmodi honores perueniunt.
Tunc turtur in eadem cauea conclusus, « Hoc inquit nulla est admiratione dignum.
Cui ille « Si tu inquit cui gallinæ oua et pullos pariebant in occludendo ostio negligens fuisti, quid mirum, si ego alto sopore oppressus Vulpem uenientem non sensi qui nulla ex illis emolumenta percipiebam ?
Expecta paululum dum pulli mihi nascantur, quos ut tenellos absque dentium dolore esse poteris. » Tunc Vulpes « Non essem inquit inter Vulpes numeranda, si nunc esuriens spe pullorum, qui nondum nati sunt paratum omitterem cibum.
Cui illi « Speramus inquiunt hunc diem absque labore in letissimis pascuis nos esse ducturos. » « Quid uos inquit Bubulcus ut ita credatis induxit ?
« Quam melius tibi inquit amice fuisset, uermes uenari quam alienas aues impetere. » Hæc Fabula indicat eorum uitam tutiorem esse, et magis probandam, qui suis rebus sine periculo contenti sunt, quam illorum, qui aliena appetentes adeunt magna uitæ discrimina.
Amicus quidam legati audiens luctum ad eum uisendum consolandumque accedit interrogatque quamdiu mater eius obiisset. « Quadraginta iam anni sunt » inquit.
Inter hæc uerba mortem cernit horribili aspectu uenientem cuius timore perterrita, et iam sui uoti pœnitens « Non sum ego inquit quam petis.
Cui Erinacius, « Exeat inquit, qui hic manere non potest. » Quare Vipera sentiens sibi locum ibi non esse, illi cessit hospitio.
Sed ubi uidit contubernalem suum ad lanienam trahi ut occisus hominum esset cibus, aliquantulum recreatus « At at inquit, hinc illa in nutriendo porco hominum diligentia.
Illa timens ne quid leuibus grauiora nocerent, et quia nulla breui est cum meliore fides, Quamuis securam uerbis me feceris, inquit, non timor ex animo decutiendus erit.
Tunc unus ex eis « Hoc animal inquit benignum admodum et mite uidetur.
Cum autem mox ab alio lupo interrogaretur cur solus gregem esset adortus, ubi tam ualidi erant propugnatores, « Domestica inquit pugna deceptus sum. » Fabula indicat, quod in[i]micitiæ externorum discordes propinquorum animos reconciliare solent.
Ille nefas captum referens absoluere piscem, difficiles queritur casibus esse uices : Nam miserum est, inquit, praesentem amittere praedam, stultius et rursum uota futura sequi.
Impiger hunc raptor mediamque secutus in urbem temptat compositis sollicitare dolis : Nonne uides, inquit, cunctis ut uictima templis immitem regemens morte cruentet humum ?
Increpitus autem a parente, quod non duo, ut iussus erat, attulisset « Seruo inquit alterum tibi, ut quum decrepitus in xenodochio deges illud tibi mittam. » Fabula indicat, qua mente in parentes sumus, eadem liberos nostros in nos futuros.
Hunc ubi siluarum repetentem lustra suarum ieiunum coniux sensit adesse lupa : Cur, inquit, nullam referencs de more rapinam, languida consumptis sed trahis ora genis ?
Tunc lituus rauco deflectens murmure culpam, immeritum flammis se docet esse prius : Nulla tuos, inquit, petierunt tela lacertos uiribus affirmes quae tamen acta meis.
Hactenus hac, inquit, liceat constare figura : Nam te subiectam diluet iumber aquis.
Tum mulier non ulterius cunctandum rata quum hunc ad opus maritale admodum aptum arbitraretur, « Fac inquit, quicquid uis deinde (erat enim hora prandii) comedemus. » Operarius et huiusmodi confabulatione, et uiduæ forma ad uenerem incitatus, Siluano auspice matrimonium consumauit proque agro uiduam fodere cœpit.
Cui ille « Fecissem inquit nisi me hoc facere prohibuisset.
Quum autem interrogaretur, quid eam ad tantum facinus impulisset, « Infelicitas mea » inquit, existimans magnam mulierum esse infelicitatem uiros stertere quum fodere debeant.
Stridula mox blando respondens canna susurro seque magis tutam debilitate docet : Tu rabidos, inquit, uentos saeuasque procellas despicis, et totis uiribus acta ruis ; ast ego surgentes paulatim demoror austros et quamuis leuibus prouida cedo notis.
Non pudet, heus, inquit, longaeuo uincula collo ferre nec expositis otia nosse iugis, cum mihi subiectas pateat discursus in herbas, et nemorum liceat rursus opaca sequi ?
Estote mihi testes, me ei non suasisse ut soleata illuc ascenderet. » Mox anus cecidit et, quum interrogaretur, cur soleata arborem ascendisset, « Dæmon inquit me impulit. » Tunc dæmon adductis testibus probauit id ab anu absque suo factum esse consilio.
Abstemius 86 De vvlpe carnem leporis cani lavdante VVlpes quom fugaretur a cane, et iam iam esset capienda, nec ullam aliam euadendi uiam inuenire se posse cognosceret. « Quid me inquit o canis perdere cupis, cuius caro tibi usui esse non potest ?
Tunc Rusticus ad hædum conuersus « Gratias inquit tibi ago hædule mi, qui tam faciles mihi has effecisti fores. » Fabula indicat nullas tam duras difficilesque fores esse, quas munera non aperiant.