/ 69
1 (1495) Hecatomythium primum - Hecatomythium secundum « [Hecatomythivm secvndvm] — Abstemius 158. De porco post mortem gratiam domino referente » p. 
post mortem gratiam domino referente POrcus criminatus ab ouibus, quod domino a quo tanta pascebatur diligentia, nullam
rent « Mortuus inquit referam. Non ab re me nutrit. » Fabula indicat quod nemo absque spe præmii laborem subit.
2 (1495) Hecatomythium primum - Hecatomythium secundum « [Hecatomythivm primvm] — Abstemius 18. De asino, simia et talpa » p. 
Abstemius 18 De asino, simia et talpa COnquerenti Asino, quod cornibus careret, Simiæ uero, quod cauda deesset,
mia et talpa COnquerenti Asino, quod cornibus careret, Simiæ uero, quod cauda deesset, « Tacete inquit Talpa quum me ocul
3 (1495) Hecatomythium primum - Hecatomythium secundum « [Hecatomythivm primvm] — [Postliminaires] »
tetrasticon. Quod nemus Hesperidum Panchaia Bactra Sabæi Helysium quod habet, quod Tagus, Astur, Arabs, Cuncta tuo Abste
Quod nemus Hesperidum Panchaia Bactra Sabæi Helysium quod habet, quod Tagus, Astur, Arabs, Cuncta tuo Abstemii nascuntu
4 (1495) Hecatomythium primum - Hecatomythium secundum « [Hecatomythivm primvm] — Abstemius 9. De vvlpe et mvlieribvs gallinam edentibvs » p. 
i clamores inquit et canum latratus contra me essent, si ego facerem, quod uos facitis ? » Cui respondens quædam anus « Pess
uraris. » Hæc fabula nos admonet, ne putemus nobis in aliena licere, quod propriis dominis licet.
5 (1495) Hecatomythium primum - Hecatomythium secundum « [Hecatomythivm primvm] — Abstemius 57. De amne svvm fontem conviciis lacessente » p. 
essente AMnis quidam suum conuiciis fontem lacessebat, ut inertem, quod immobilis staret, nec ullos haberet pisces, se au
ilis staret, nec ullos haberet pisces, se autem plurimum commendabat, quod optimos crearet pisces, et per ualles blando murm
6 (1495) Hecatomythium primum - Hecatomythium secundum « [Hecatomythivm primvm] — Abstemius 53. De vlmo et silere » p. 
fluminis nata Siler sibi proximum irridebat, ut debile et inualidum, quod ad omnem uel leuissimum undarum impetum flecteret
teretur, suam autem firmitatem et robur magnificis extollebat uerbis, quod multos annos assiduos amnis impetus inconcussa pe
7 (1495) Hecatomythium primum - Hecatomythium secundum « [Hecatomythivm primvm] — Abstemius 83. De ove pastori conviciante » p. 
stemius 83 De ove pastori conviciante OVis conuiciabatur pastori quod non contentus lacte, quod in usum suum filiorumqu
i conviciante OVis conuiciabatur pastori quod non contentus lacte, quod in usum suum filiorumque ab ea mulgebat, insuper
8 (0400) Fabvlae Aviani « Avianus 19. [DE ABIETE ET DVMIS] » p. 304
formae iurgia magna suae, indignum referens cunctis certamen haberi, quod meritis nullus consociaret honor. Nam mihi deduct
m sede locamur, in me suspensos explicat aura sinus. At tibi deformem quod dant spineta figuram, despectum cuncti praeterier
9 (0400) Fabvlae Aviani « AD THEODOSIUM »
titulo nostri nominis memoriam mandaremus, fabularum textus occurrit, quod in his urbane concepta falsitas deceat et non inc
et Socrates diuinis operibus indidit et poemati suo Flaccus aptauit, quod in se sub iocorum communium specie uitae argument
10 (1495) Hecatomythium primum - Hecatomythium secundum « [Hecatomythivm secvndvm] — Abstemius 178. De tvrdo per viscvm capto » p. 
psum afflictabat dicens « Non tantum mortis dolore excrucior, quantum quod meæ res me perimunt. » Aiunt enim uiscum ex turdo
11 (1495) Hecatomythium primum - Hecatomythium secundum « [Hecatomythivm secvndvm] — Abstemius 125. De filio hortvlani pvncto ab vrtica » p. 
ctus ab Vrtica quæ paternis in hortis creuerat, conquestus est patri, quod herba domestica ne heri quidem sui filio pepercis
12 (1495) Hecatomythium primum - Hecatomythium secundum « [Hecatomythivm primvm] — Abstemius 15. De mvliere amatoris discessvm flente » p. 
ita inconsolabiliter fleret « Non discessum eius inquit, sed pallium, quod ei reliqui, fleo. » Fabula indicat non amatores,
13 (1495) Hecatomythium primum - Hecatomythium secundum « [Hecatomythivm primvm] — Abstemius 64. De asino ægrotante et lvpis visitantibvs » p. 
ic] rimulam respondit. « Melius quam uelletis. » Hæc indicat fabula, quod multi fingunt moleste ferre mortem aliorum, quos
14 (1495) Hecatomythium primum - Hecatomythium secundum « [Hecatomythivm secvndvm] — Abstemius 111. De vvlpe orante foramen domvs modo dilatari modo contrahi » p. 
VVlpes ingressura domum Rustici, ubi gallinas audierat, foramen, per quod transeundum erat, dilatari cupiebat. Sed rursus q
15 (1495) Hecatomythium primum - Hecatomythium secundum « [Hecatomythivm secvndvm] — Abstemius 128. De apro asinvm ad certamen provocante » p. 
cante APer Asinum ad certamen prouocans sperabat se uictorem fore, quod , longiores acutioresque sibi quam aduersario dent
16 (1495) Hecatomythium primum - Hecatomythium secundum « [Hecatomythivm primvm] — Abstemius 54. De cera dvritiem appetente » p. 
m igne liquefacta consumpta est. Hac admonemur fabula, ne appetamus, quod est nobis a natura denegatum.
17 (1495) Hecatomythium primum - Hecatomythium secundum « [Hecatomythivm secvndvm] — Abstemius 126. De gallo vvlpinam pellem fvgiente » p. 
le uehementer territus fugiebat qui cum a cæteris irrideretur auibus, quod inani timore concuteretur. « Si inter Vulpis ungu
18 (1495) Hecatomythium primum - Hecatomythium secundum « [Hecatomythivm secvndvm] — Abstemius 156. De pica cvcvlvm pro accipitre fvgiente » p. 
Quod nonnullæ aliæ aues, quæ prope aderant, intuitæ, picam irridebant quod pro accipitre Cuculum fugeret quibus illa « Malo
19 (1495) Hecatomythium primum - Hecatomythium secundum « [Hecatomythivm secvndvm] — Abstemius 186. De ovibvs immoderate segetem depascentibvs » p. 
De ovibvs immoderate segetem depascentibvs AGricola conquerente, quod oues uniuersam segetem depopularentur, Iupiter ei
20 (1495) Hecatomythium primum - Hecatomythium secundum « [Hecatomythivm secvndvm] — Abstemius 167. De viro decrepito arbores inserente » p. 
r decrepitæ senectutis irridebatur a iuuene quodam, ut delyrus [sic], quod arbores insereret, quarum non esset poma uisurus.
21 (1495) Hecatomythium primum - Hecatomythium secundum « [Hecatomythivm primvm] — Abstemius 20. De piscibvs e sartagine in prvnas desilientibvs » p. 725
prunas deciderunt. Maiori igitur dolore affecti damnabant consilium, quod ceperant dicentes. « Quanto atrociori nunc morte
22 (1495) Hecatomythium primum - Hecatomythium secundum « [Hecatomythivm primvm] — Abstemius 11. De trabe et bobvs eam trahentibvs » p. 
emitus suspiriaque nostra et stimulus, quo pungimur te docere potest, quod te trahamus inuiti. » Ignouit trabs. Hæc nos doc
23 (1495) Hecatomythium primum - Hecatomythium secundum « [Hecatomythivm secvndvm] — Abstemius 123. De viro qvi experiri volvit mentem vxoris » p. 
uxoris, quæ sæpenumero dicere solebat, adeo uiri amorem sibi infixum, quod si optio daretur, mariti uitam sua morte redimere
24 (1495) Hecatomythium primum - Hecatomythium secundum « [Hecatomythivm secvndvm] — Abstemius 182. De mvliere a viro verberata qvæ se mortvam simvlabat » p. 
tenderet simulatio pedem retrahens illico resurrexit. Fabula indicat quod uiro prudenti frustra muliebres tenduntur insidiæ
25 (1495) Hecatomythium primum - Hecatomythium secundum « [Hecatomythivm secvndvm] — Abstemius 189. De viro sepem destrvente vt invtilem » p. 
lata est. Dominus uineæ hoc conspicatus se ipsum stulticiæ accusabat, quod sepem uuæ suæ custodem tam imprudenter amouisset.
26 (0400) Fabvlae Aviani « Avianus 6. [DE RANA ET VVLPE] » p. 289
bosaque prata recurrens, mulcebat miseras turgida rana feras, callida quod posset grauibus succurrere morbis, et uitam ingen
27 (0400) Fabvlae Aviani « Avianus 10. [DE CALVO EQVITE] » p. 375
nuda galero, Discolor apposita quae fuit ante coma Ille sagax, tantis quod risus milibus esset, distulit admota calliditate
28 (1495) Hecatomythium primum - Hecatomythium secundum « [Hecatomythivm primvm] — Abstemius 50. De heremita et milite » p. 
raderet quieti, et animæ consuleret saluti. Cui miles « Faciam inquit quod mones pater. Eo enim uentum est, ut hoc tempore m
29 (1495) Hecatomythium primum - Hecatomythium secundum « [Hecatomythivm primvm] — Abstemius 63. De viro clysteria recvsante » p. 
i inter cætera dicebat opus esse clysteribus, si uellet conualescere, quod quum uir huiusmodi insuetus medicinæ audiret, fur
30 (1495) Hecatomythium primum - Hecatomythium secundum « [Hecatomythivm primvm] — Abstemius 71. De cochlea petente ab iove, vt svam domvm secvm ferre posset » p. 
t circumferre. Interrogata a Ioue, quare tale ab eo munus exposceret, quod illi graue et molestum futurum erat. « Malo inqui
31 (1495) Hecatomythium primum - Hecatomythium secundum « [Hecatomythivm secvndvm] — Abstemius 173. De bove cornva a Deo petente » p. 
s labores subire cogebatur. Fabula indicat nihil a deo petendum nisi quod ille nobis profuturum intelligit.
32 (1495) Hecatomythium primum - Hecatomythium secundum « [Hecatomythivm secvndvm] — Abstemius 105. De episcopo qvi sacerdoti ignoverat nvmos armatos afferenti » p. 
te cogor absoluere. » Fabula indicat nullum scelus esse tam deforme, quod uir auarus pecuniæ magnitudine non condonet.
33 (1495) Hecatomythium primum - Hecatomythium secundum « [Hecatomythivm secvndvm] — Abstemius 181. De malo arbore ingentia poma procreante » p. 
malo arbore ingentia poma procreante MAlus arbor oleam irridebat, quod exiguas procreasset baccas, quum ipsa ingentia et
34 (0400) Fabvlae Aviani « Avianus 15. [DE GRVE ET PAVONE] » p. 294
rias fuerat discordia formas, magnaque de facili iurgia lite trahunt, quod sibi multimodo fulgerent membra decore, caeruleam
35 (1495) Hecatomythium primum - Hecatomythium secundum « [Hecatomythivm primvm] — Abstemius 12. De arboribvs pvlchris et deformi » p. 
deformis hæc secum dicebat. « De te non amplius quærar [sic] natura, quod me turpem genueris, quom formosis tam magna uidea
36 (1495) Hecatomythium primum - Hecatomythium secundum « [Hecatomythivm secvndvm] — Abstemius 106. De psittaco admirante cvr maior honor alibi qvam in patria sibi exhiberetvr » p. 
argenteis contextam uirgis incolebat, suauissimisque alebatur cibis, quod cæteris auibus occidentalibus, qui neque forma, n
37 (1495) Hecatomythium primum - Hecatomythium secundum « [Hecatomythivm secvndvm] — Abstemius 110. De pavpere flente rvinam domvs vbi thesavrvm invenit » p. 
gaudio affectus est. Fabula indicat sæpenumero id nobis utile esse, quod damnosum putabamus.
38 (1495) Hecatomythium primum - Hecatomythium secundum « [Hecatomythivm secvndvm] — Abstemius 142. De lvpo oves invadere volente sed impedito » p. 
prope dormientes. Reuersus igitur ad Leonem « Non placet inquit mihi, quod in præsentia edamus oues. Macilentæ admodum enim
39 (1495) Hecatomythium primum - Hecatomythium secundum « [Hecatomythivm secvndvm] — Abstemius 197. De bobvs sperantibvs pascere qvi ad arandvm dvcti svnt » p. 
somniauimus. » « Nolite ait Bubulcus huiusmodi somnio fidem adhibere, quod falsum esse deprehendetis. Ego enim somniaui uos
40 (0400) Fabvlae Aviani « Avianus 4. [FABVLA PHOEBI BOREAEQVE] » p. 46
aquas. Ille magis duplicem lateri circumdat amictum, turbida summotos quod trahit aura sinus. Sed tenues radios paulatim inc
41 (1495) Hecatomythium primum - Hecatomythium secundum « [Hecatomythivm primvm] — Abstemius 7. De cvcvlo et accipitre » p. 
Abstemius 7 De cvcvlo et accipitre IRrisus ab accipitre Cuculus, quod quom sibi et corpore par, et colore non absimilis
42 (1495) Hecatomythium primum - Hecatomythium secundum « [Hecatomythivm primvm] — Abstemius 34. De testvdine et ranis » p. 
acile quolibet prosilirent et longissime saltarent, naturam accusabat quod se tardum animal et maximo impeditum onere procre
43 (1495) Hecatomythium primum - Hecatomythium secundum « [Hecatomythivm primvm] — Abstemius 72. De erinacio viperam hospitem eiiciente » p. 
n propria illius cauerna aduersus uim frigoris locum sibi concederet, quod quum illa fecisset, Erinacius huc illuc se prouol
44 (1495) Hecatomythium primum - Hecatomythium secundum « [Hecatomythivm secvndvm] — Abstemius 121. De asino qvi porco invidebat » p. 600
debat ASinus porco, qui sub eodem erat domino, plurimum inuidebat, quod omnis laboris expers, uariis nutriretur cibis, in
45 (0400) Fabvlae Aviani « Avianus 35. [DE SIMIA ET NATIS] » p. 218
Avianus 35 [DE SIMIA ET NATIS] Fama est quod geminum profundens simia partum diuidat in uarias
46 (1495) Hecatomythium primum - Hecatomythium secundum « [Hecatomythivm secvndvm] — Abstemius 153. De lvpo gregem aggresso qvom ibi dvo canes essent inter se pvgnantes » p. 
pugnatores, « Domestica inquit pugna deceptus sum. » Fabula indicat, quod in[i]micitiæ externorum discordes propinquorum an
47 (0400) Fabvlae Aviani « Avianus 2. [DE TESTVDINE ET AQUILA] » p. 490
enis, quis pretium nitido cortice baca daret. Indignum sibimet, tardo quod sedula gressu nil ageret toto perficeretque die.
48 (1495) Hecatomythium primum - Hecatomythium secundum « [Hecatomythivm primvm] — Abstemius 46. De sacerdote et piris » p. 
a monet nihil esse contemnendum, quum nihil sit tam uile et abiectum, quod aliquando usui esse non possit.
49 (1495) Hecatomythium primum - Hecatomythium secundum « [Hecatomythivm secvndvm] — Abstemius 169. De viro qvi thesavrvm compatre conscio abdiderat » p. 
um accessisset, reperit effossum atque ablatum. Suspicatus igitur id, quod erat a compatre sublatum, eum conueniens « Volo i
50 (1495) Hecatomythium primum - Hecatomythium secundum « [Hecatomythivm secvndvm] — Abstemius 174. De sene a filio eiectvs a domo qvi dvo lintea petivit » p. 
x et tali dignus patre unum tantum tulit. Increpitus autem a parente, quod non duo, ut iussus erat, attulisset « Seruo inqui
51 (1495) Hecatomythium primum - Hecatomythium secundum « [Hecatomythivm secvndvm] — Abstemius 191. De lvpo esvriente qvi in cadaver bovis inciderat » p. 
Dum ergo mœstus ingentem peragraret siluam, in bouis cadauer incidit, quod uix cœperat laniare, quum non solum cæteri lupi,
52 (0400) Fabvlae Aviani « Avianus 1. [DE NVTRICE ET INFANTE] » p. 158
INFANTE] Rustica deflentem paruum iurauerat olim, ni taceat, rabido quod foret esca lupo. Credulus hanc uocem lupus audiit
53 (0400) Fabvlae Aviani « Avianus 30. [DE HOMINE ET PORCO] » p. 583
erbis, Sed cum consumpti dominus cor quaereret apri, impatiens fertur quod rapuisse cocus, rusticus hoc iustam uerbo compesc
54 (0400) Fabvlae Aviani « Avianus 39. [DE MILITE ET LITVO] » p. 370
t. Nam licet ipse nihil possis temptare nec ausis, saeuior hoc, alios quod facis esse malos.
55 (1495) Hecatomythium primum - Hecatomythium secundum « [Hecatomythivm secvndvm] — Abstemius 102. De vidva qvæ operarivm svvm sibi conivgio copvlavit » p. 
uædam conquerebatur cum operario, quem ad fodiendum agrum conduxerat, quod omni auxilio destituta non posset et uiri et muli
56 (1495) Hecatomythium primum - Hecatomythium secundum « [Hecatomythivm secvndvm] — Abstemius 196. De milite timente inclvdi in oppido obsidendo ob avxilia a longe ventvra » p. 
idam prudens inuitatus a commilitonibus suis ut cuidam Italiæ oppido, quod ad regem Gallorum defecerat una cum eis uellet es
57 (0400) Fabvlae Aviani « Avianus 16. [DE QVERCV ET HARVNDINE] » p. 70
sidit onus. Tunc si exiguo conectens caespite ramos, miratur liquidis quod stet harundo uadis : se quoque tam uasto necdum c
58 (1495) Hecatomythium primum - Hecatomythium secundum « [Hecatomythivm primvm] — Abstemius 86. De vvlpe carnem leporis cani lavdante » p. 
onueniens Vulpem uehementer eam accusabat (uerba enim eius audiuerat) quod se Cani demonstrasset. Cui Vulpes. « Quid me accu
59 (0400) Fabvlae Aviani « Avianus 37. [DE CANE ET LEONE] » p. 346
umanis ducor post otia mensis communem capiens largius ore cibum. Sed quod crassa malum circumdat guttura ferrum ? Ne custod
60 (1495) Hecatomythium primum - Hecatomythium secundum « [Hecatomythivm secvndvm] — Abstemius 103. De viro deflente vxorem, qvi tamen ostendit statim aliam svperdvcere velle » p. 
in perpetuo cælibatu uelle permanere. Inter lamentandum autem cernens quod mulieres quæ ad curandum funus conuenerant, ueste
61 (1495) Hecatomythium primum - Hecatomythium secundum « [Hecatomythivm primvm] — Abstemius 31. De vidva virvm petente » p. 
uo tam illepido. Etsi enim coitus appetens non sum uolo tamen habeat, quod nos reconciliet, si quando cœperimus esse discord
62 (1495) Hecatomythium primum - Hecatomythium secundum « [Hecatomythivm primvm] — Abstemius 66. De asino laborvm finem non inveniente » p. 
vm finem non inveniente ASinus hiberno tempore plurimum angebatur, quod nimio afficeretur frigore, et durum palearum habe
63 (1495) Hecatomythium primum - Hecatomythium secundum « [Hecatomythivm secvndvm] — Abstemius 145. De viro divite et viro litterato » p. 
VIr quidam diues sed illitteratus, uirum doctum, sed inopem deridebat quod ipse sua industria multas diuitias congregasset,
64 (1495) Hecatomythium primum - Hecatomythium secundum « [Hecatomythivm secvndvm] — Abstemius 129. De viro qvi vxori se ovvm peperisse dixerat » p. 
io dignum mihi hac nocte contigit, (cum illa enim cubans hoc dicebat) quod enarrarem, si a te non efferri arbitrarer. Verum
65 (1495) Hecatomythium primum - Hecatomythium secundum « [Hecatomythivm secvndvm] — [Postliminaires] »
sis lectori. Abstemi nec digna obelo monimenta nec astro, Libraque quod faciat nil tua Lector habet. Omnia cognouit perpe
66 (1495) Hecatomythium primum - Hecatomythium secundum « [Hecatomythivm primvm] — Abstemius 29. De heremita virgine ægrotante » p. 
nitatis causa opus tale patrasset. « At ego inquit istud non fleo sed quod tantam dulcedinem citius expertus non sum. » Hæc
67 (1495) Hecatomythium primum - Hecatomythium secundum « [Hecatomythivm primvm] — [Liminaires] »
ti. Non putaui igitur tam humano principi hoc munus ingratum futurum, quod tot eruditis uiris ante placuisse cognoueram. Acc
endi consilium deposuere. Quom populus Romanus ab senatu secessisset, quod tributum et militiam toleraret, nec ullo pacto re
consecuti sunt nisi adeo inuidi simus, ut Latinis licere non putemus, quod Græcis est cum summa omnium laude concessum.
68 (1495) Hecatomythium primum - Hecatomythium secundum « [Hecatomythivm secvndvm] — [M. Grunii Corococtæ porcelli testamentum] »
. Grunnius Corococta porcellus uixit annos DCCCCXCVIIII et VI. Menses quod si semis uixisset, mille annos implesset. Optimi
69 (1893) Les fabulistes latins depuis le siècle d’Auguste jusqu’à la fin du moyen âge. Tome I : Phèdre et ses anciens imitateurs directs et indirects pp. -818
arle, il en a eu personnellement connaissance : Narrabo tibi memoria quod factum est mea. Est-il supposable qu’il en aurai
erunt aliorum prius ; Dein simili gyro venient aliorum vices. Decerne quod religio, quod patitur fides, Et gratulari me fac
prius ; Dein simili gyro venient aliorum vices. Decerne quod religio, quod patitur fides, Et gratulari me fac judicio tuo.
gnitas, Imitari dum non possit, obtrectet licet. Mihi parta laus est, quod tu, quod similes tui Vestras in chartas verba tra
mitari dum non possit, obtrectet licet. Mihi parta laus est, quod tu, quod similes tui Vestras in chartas verba transfertis
scripsisse praeter seniles de ætate querellas (sic), vel illa arguunt quod se D. Augustum jus dicentem audiisse, et Cilnii M
et Socrates divinis operibus indidit, et poemati suo Flaccus aptavit, quod in se, sub jocorum communium specie, vitæ argumen
or esse : sed oratio qua utilitas fabulæ retegitur, ἐπιμύθιον vocant, quod nos adfabulationem possumus dicere, à quibusdam p
eroni To. 21 habeatur. Has notas mss. eo fidentius Rigaltio adscribo, quod penes me duo sint exemplaria libelli ab eodem dat
hus Nicolao Archiepiscopo Sipontino, sal. Apollinis oraculum quoddam, quod dicitur περὶ τοῦ ἰσθμοῦ e Græco abs te nuper, Pat
nus ejus eloquentia quam prædictione futurorum delectatus, miratusque quod Græce et natum et educatum, tam apte, tamque eleg
er : Honorem fructu ne videantur (sic) vendere. At me hercules inquit quod quisque voluerit, Oliva nobis propter fructus (si
hominum sator : O nata merito sapiens dicere omnibus, Nisi vtile est quod facimus, stulta est gloria186. » Cette note de
it forme un total de douze vers qui finissent ainsi : Nisi utile est quod facimus, stulta est gloria. Ces vers sont absolu
66, contenait ce vers de la fable xvii du livre III : Nisi utile est quod facimus, stulta est gloria. Basilius Faber notam
gnitas, Imitari dum non possit, obtrectet licet. Mihi parta laus est, quod tu, quod similes tui, Vestras in chartas verba tr
mitari dum non possit, obtrectet licet. Mihi parta laus est, quod tu, quod similes tui, Vestras in chartas verba transfertis
t Socrates divinis operibus indidit, et poemati suo Flaccus aptavit ; quod in se, sub jocorum communium specie, vitæ argumen
tamen gratia. Sic enim illa ex alia lingua in aliam transtulisti, ut quod difficillimum erat, omnes virtutes in alienam te
s prologues si remplis de détails historiques : Mihi parta laus est, quod tu, quod similes tui, Vestras in chartas verba tr
es si remplis de détails historiques : Mihi parta laus est, quod tu, quod similes tui, Vestras in chartas verba transfertis
pectam habente indolem. Vel sic tamen dignum fragmentum esse arbitror quod inter ceteram fabularum farraginem aliquo loco si
t que Phèdre s’était proposé et qu’il avait formulé par ce vers : Et quod prudenti vitam consilio monet. Je ne sais pas où
analogie avec cet autre de Phèdre : Quod fuimus laudasti, jam damnas quod sumus, et ne peut être évidemment que du même au
est celui dont l’ïambe est l’unique pied : Optimum tamen esse metrum quod uno duntaxat pedum genere a quo denominatur const
, les trois Dissertations du Père Desbillons et la dissertation De eo quod pvlchrvm est in Phædro, le texte des fables de Ph
is quos prius despexerat : « Contentus nostris si fuisses sedibus, Et quod natura dederat voluisses pati, Nec illam expertus
m pridem despexerat : « Contentus nostris si fuisses sedibus, et pati quod natura dederat voluisses, nec illam expertus cont
i à xiii). Fol. xii a. — Donati quædam. Primo nobis interrogandum est quod nomen habeat ista prefacio. Au texte écrit par un
 : Aurelii Prudentii Clementis viri clarissimi psichomachia explicit quod latine dicitur animæ certamen. Fol. lxi a à lx
é ce qui suit : Tunc vero Corvus ingemuit stupore deceptus… ; multi, quod viribus non possunt, sapientia explicant. La der
. Au lieu de : Tunc vero Corvus ingemuit stupore deceptus… ; multi, quod viribus non possunt sapientia explicant , on trou
Ludovici Trossii  | ad | Julium Fleutelot | collegii regii Borbonici quod Parisiis floret | professorem meritissimum | De c
is quos prius despexerat : « Contentus nostris si fuisses sedibus, Et quod natura dederat voluisses pati, Nec illam expertus
uos prius injuriis dispexerat : Contemptus nostri fuisset sedibus, et quod natura dederat voluisset nobiscum pati. Ne illam
prius injuriis dispexerat : Si contemptus nostris fuisses sedibus, et quod natura dederat voluisses nobiscum pati, nec illam
lis, quos prius despexerat : Contentus nostris si fuisses sedibus, Et quod natura dederat voluisses pati, Nec illam expertu
ait illi : Dic nobis si non erubesceres ut et tuas uestes amasses et quod natura dedit hoc tibi sufficeret ? Nec ab aliis p
ossa dominus a mensa. Rom. Dat ossa dominus. Phèdre. Et, quod fastidit quisque. Wiss. Et, quod fastidit qu
a dominus. Phèdre. Et, quod fastidit quisque. Wiss. Et, quod fastidit quisque. Rom. Quod fastidit unusquis
94 a. (Isidori Etymolog. xi, 1 et 2.) Sans titre : « Natura dicta eo quod nasci… — … humum est inicere. » Fol. 94 a à 110
ni, Qui post Augustum regnavit in urbe secundus… De gemmis. Preter quod lapidum titulo liber iste notatur. » Fol. 110 a
à 114 b. « De vestimentis sacerdotalibus et missa. Illud sulpicium quod presbiter induit ante… Fert nimis indigne cecas h
t leena. Et est de eo qui desinit a maleficiendo alteri propter malum quod sibi accidit. Capitulum duodecimum est de heremit
egregio doctore Vincentio alme Beluacencis ecclesie presule… editum. quod Morale speculum intitulatur. Et in imperiali Nure
, en 1493, un volume in-folio, terminé par ces mots : Opus preclarum quod speculum morale intitulatur : ab egregio doctore 
ilosophie supponitur. quare ad omnia ista rude est, et primo sic dico quod causa efficiens fuit magister Garritus, qui compo
s intitulauit, quare vir erat antetiquus (sic) et sciens. Alii dicunt quod Ysopus fecit istum librum qui cognomine vocabatur
e l’erreur de M. Endlicher : « Titulus ei talis est : Incipit Esopus, quod non fuit nomen compositoris, sed Waltherus. Vt au
t autem eius liber honestius reciperetur, intitulauit eum hoc nomine, quod nomen forsan cuiusdam nobilis vel sumptum ab isop
hoc nomine, quod nomen forsan cuiusdam nobilis vel sumptum ab isopo ; quod nomen appellatiuum est cuiusdam herbe ad similitu
isopo ; quod nomen appellatiuum est cuiusdam herbe ad similitudinem, quod isopus bonus est et varios reddit odores ; sic is
à appuyer leur thèse sur ce distique final : Fine sui, versu gemino, quod continet omnis       Fabula declarat, datque quod
sui, versu gemino, quod continet omnis       Fabula declarat, datque quod intus habet. Je reconnais avec eux qu’il ne peut
ui se trouve dans les éditions imprimées : Fine fruor : versu gemino quod cogitet omnis       Fabula declarat datque quod i
fruor : versu gemino quod cogitet omnis       Fabula declarat datque quod inter habet. Les deux autres fables qui complète
ons de la société Bipontine et de Dressler : Fine sui, versu gemino, quod continet omnis       Fabula declarat datque quod
e sui, versu gemino, quod continet omnis       Fabula declarat datque quod intus habet, on trouve cet unique hexamètre : L
to philosophiæ studio eum revocavit, sed in ipso quoque monasterio ad quod se causa religionis contulerat, statim more solit
  Suppleat eclisim filius ipse suus. Cum nessimus (sic) enim perpleri quod faciamus,       Auxilium mittunt celitus ista duo
a loqui, nobis volens per hoc cavere cavenda et sectari sectanda. Nam quod fingit gallum loqui et lupus (sic), ut patet in l
, ut patet in littera, hoc totum est figurative, significanter ut sic quod minus videtur inesse inest et quod magis. Istud a
t figurative, significanter ut sic quod minus videtur inesse inest et quod magis. Istud autem opus in greco diu iacuit a lat
ve ordinairement à la fin de la fable 60 : Fine fruor ; versu gemino quod cogitat omnis       Fabula declarat, datque quod
fruor ; versu gemino quod cogitat omnis       Fabula declarat, datque quod intus habet. À la fin des fables de Walther vien
uid mihi divitie, quid lata palacia prosunt, Cum mihi sufficiat parvo quod marmore claudor ? Enfin au recto du feuillet 57
dum. Vtilitas est vt perlecto libro conprehendamus per intelligenciam quod auctor edidit per doctrinam. Ethice subponitur :
tur : tractat enim de moribus. Titulus ei talis est : Incipit Esopus, quod non fuit nomen compositoris, sed Waltherus. Vt au
t autem eius liber honestius reciperetur, intitulauit eum hoc nomine, quod nomen forsan cuiusdam nobilis vel sumptum ab isop
hoc nomine, quod nomen forsan cuiusdam nobilis vel sumptum ab isopo ; quod nomen appellatiuum est cuiusdam herbe ad similitu
isopo ; quod nomen appellatiuum est cuiusdam herbe ad similitudinem, quod isopus bonus est et varios reddit odores ; sic is
t et varios reddit odores ; sic iste liber varias reddit vtilitates ; quod ipse ostendit dicens : Ortulus iste parit. Et his
osperitatis sortitus fuit. Ob hanc causam merito et nomine fulget, eo quod equitatis et prosperitatis judicium omnium eccles
J’extrais de la glose tout ce qui concerne ce point : « Quidam dicunt quod Esopus fuit Atheniensis grecus, et composuit libr
inos ; Tiberius imperator rogavit magistrum Romulum, et quidam dicunt quod fuit imperator Theorosius (sic), qui rogavit quem
latinum et voluit appellari nomine autoris Esopi. Quidam autem dicunt quod quidam fuit monacus Faventinus, qui volens fugere
a istius libri est appologia siue fabule. Et dicitur apologia ab ypo, quod est retro vel supra, et logos, quod est sermo ; i
bule. Et dicitur apologia ab ypo, quod est retro vel supra, et logos, quod est sermo ; inde apologus, id est rectus vel supr
st delectatio fabularum et instructio bonorum morum, et per hoc patet quod supponitur ethice, vel morali scientie, quia de m
narrat ; ubi dicit : Dum fodit, proponit. Lictera (sic) gesta refert quod credas aligoria, Moralis quod agas, quod speres a
, proponit. Lictera (sic) gesta refert quod credas aligoria, Moralis quod agas, quod speres anagogia. Quattuor sunt exposi
Lictera (sic) gesta refert quod credas aligoria, Moralis quod agas, quod speres anagogia. Quattuor sunt expositiones sacr
us Gregorius, quarto beatissimus Augustinus. Storia dicitur ab storin quod est lictera, scilicet licteralis sensus. Allegori
est lictera, scilicet licteralis sensus. Allegorica dicitur ab aleon, quod est alienum, et gogos, quod est ductio, id est al
alis sensus. Allegorica dicitur ab aleon, quod est alienum, et gogos, quod est ductio, id est aliena ductio. Moralis dicitur
o. Moralis dicitur, siue tripologiscus (sic) sensus dicitur a tropos, quod est conuersio [et logos quod est sermo. Anagogica
ologiscus (sic) sensus dicitur a tropos, quod est conuersio [et logos quod est sermo. Anagogica dicitur ab ana quod est supe
quod est conuersio [et logos quod est sermo. Anagogica dicitur ab ana quod est super], et gogos, quod est ductio, id est sup
s quod est sermo. Anagogica dicitur ab ana quod est super], et gogos, quod est ductio, id est superna ductio, id est quando
ontinent fabulas ; allegoricum ponit in notabilibus versibus et illis quod credere non debemus. À la suite de ces observati
e Athenis, translatum in latinum misit predicto imperatori, et noluit quod appellaretur nomine autoris ipsius. — Supponitur
liqua sunt præmittenda. Et primo de causis hujus libri. Unde notandum quod præsentis libri, sicut aliorum librorum, quatuor
in respectu ad virtutes morales. Causa formalis est duplex, secundum quod est forma, scilicet : forma tractatus et forma tr
nus ; ut Socrates de græco in latinum transtulit logicam. Alii dicunt quod Galterus anglicus fecit hunc librum sub nomine Æs
d Galterus anglicus fecit hunc librum sub nomine Æsopi et sic habemus quod duplex est Æsopus. In principio hujus sunt multæ
oqui et lupum, ut patet in littera ; hoc est totum figurative : ut id quod minus videtur inesse inest et id quod magis. Istu
oc est totum figurative : ut id quod minus videtur inesse inest et id quod magis. Istud autem opus fuit in greco sermone com
ed bene limatum nunc terque quaterque reuisum       Authori reddens : quod fuit ante suum. Hunc prius impressis reliquis stu
ui qui est intitulé : Suppletio defectuum operis Magistri Alexandri, quod deservit laudi sapientiæ divinæ , ni plusieurs de
e tenebat. Rom. de Vienne 901. Sed patefaciens os ut caperet, amisit quod tenebat. Ici, il n’y a plus simple interversion,
e tenebat. Rom. de Vienne 901. Sed patefaciens os ut caperet, amisit quod tenebat. Rom. de Berlin 87. Sed patefaciens os u
od tenebat. Rom. de Berlin 87. Sed patefaciens os ut caperet, amisit quod tenebat. À cet exemple, j’en ajoute un tiré de l
enum est omne quicquid optando evenit. Ab alio expectes laudem de hoc quod alteri feceris… Fol. 26. Collecta de proverbiis S
spargi semen lini viderent, et pro nihilo hoc haberint, et periculum quod illis de hoc opere de cetero imminebat non pervid
re posse. Romulus de Nilant. Promythion : Profert subsequens fabula, quod multi insipientes et impotentes inaniter putant p
tua. Dérivé complet. Veni mecum in proximum montem, et ostendam tibi quod etiam de me timorem habebunt. — Cui respondit Leo
bi quod etiam de me timorem habebunt. — Cui respondit Leo : Non miror quod terres bestias quæ te non noverunt. Quæ si te nos
) 98. Ludovici Trossii ad Julium Fleutelot collegii regii Borbonici quod Parisiis floret professorem meritissimum de codic
º. 216. « Improbum Phædrum dixit Martialis, id est, audaculum ; tum quod arbores ferasque, ut ipse in principio ait, loque
arbores ferasque, ut ipse in principio ait, loquentes induxerat ; tum quod sub ista persona potentium ævi sui mores traduxer
t ; tum quod sub ista persona potentium ævi sui mores traduxerat. Nam quod jocos Phædri dixit, quis non videt, manifesto all
tiones. Pro inquit plerumque inquid, pro atque scriptum est adque, id quod in antiquissimis quibusque codicibus obtinere, qu
nsignita sunt. Quævis pagina viginti septem lineas complectitur, nisi quod inter singulas fabulas sæpe quinque et plurium li
er me hortatus fuisti : ut simul cum vita fabulas quoque traducerem : quod libenter feci, licet non in tempore quo cupiebam 
ominatio tua libenti animo hanc vitam acceperit, id profecto efficiet quod per Artaxersem Persarum regem dici solitum est, e
412. « Ego certe inter Julii nostri felicitates hanc numero unicam, quod quum doctores præclaros habuerit, in Germania Mos
/ 69